Inhoud

• Wat doet ketoconazol tabletten en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik ketoconazol tabletten gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

ketoconazol tabletten

Ketoconazol onderdrukt de aanmaak van het bijnierschorshormoon cortisol.

Artsen schrijven het voor bij de ziekte van Cushing.

Wat doet ketoconazol tabletten en waarbij gebruik ik het?

Ziekte van Cushing

Oorzaak
De buitenkant van de bijnieren (de ‘schors’), maakt onder andere cortisol, mannelijke geslachtshormonen en aldosteron (een hormoon van belang voor de bloeddruk). De ‘opdracht’ om deze hormonen te maken ontvangt het van de hypofyse. De hypofyse is een klier in de hersenen.

Bij de ziekte van Cushing maakt de bijnierschors te veel bijnierschorshormoon (cortisol) aan. Dit komt meestal door een goedaardige tumor in de hypofyse, maar het kan ook komen door een tumor in een van de bijnieren of elders in het lichaam.

Verschijnselen
De klachten zijn vaag en ontstaan geleidelijk. Door het teveel aan cortisol worden buik en gezicht dikker (‘vollemaansgezicht’).
Andere verschijnselen zijn moeheid, vocht vasthouden, menstruatiestoornissen, minder zin in seks, snel blauwe plekken, acne, overmatige beharing, striemen in de huid en slechte wondgenezing.
De ziekte is aan te tonen door de hoeveelheid cortisol in het bloed of in de urine te meten.

Behandeling
De behandeling hangt af van de oorzaak:

• bij een tumor in de hypofyse, zal de arts opereren om het gezwel zo veel mogelijk weg te halen. Eventueel kan ook bestraling plaatsvinden;
• bij een tumor in de bijnier, zal de arts deze bijnier weghalen;
• als de oorzaak niet duidelijk is of als een operatie nog niet mogelijk is, kan de arts proberen met medicijnen de aanmaak van cortisol te remmen. Bijvoorbeeld met ketoconazol.

Effect
Ketoconazol remt de aanmaak van cortisol door de bijnieren. Het effect treedt geleidelijk in.
Regelmatig zal de arts de hoeveelheid cortisol in het bloed controleren en eventueel de dosering aanpassen.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Beschadiging van de lever. Een ernstige leverbeschadiging merkt u aan een gevoelige opgezwollen buik, een gele kleur van huid en oogwit (geelzucht), donkere urine of bleke ontlasting.
  Als u een verminderde leverwerking heeft, mag u dit medicijn niet gebruiken.

  Deze bijwerking treedt meestal in de eerste maand op. In het begin merkt u dat zelf niet op. Daarom zal uw arts regelmatig bloedonderzoek doen. Stop in bovenstaande gevallen direct met het gebruik en waarschuw een arts. Overleg met uw arts als u een verminderde leverwerking heeft.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, diarree, braken en buikpijn.

  Zeer zelden zuurbranden en winderigheid. Deze klachten gaan meestal over als u aan het medicijn gewend bent geraakt.

• Huiduitslag, jeuk, droge schilferende huid.

  Dit kan komen door overgevoeligheid voor ketoconazol, maar het hoeft niet. Zie Zeer zelden Overgevoeligheid. Raadpleeg daarom bij huiduitslag uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn

• Geen fel licht kunnen verdragen.

  Draag een zonnebril als u hier last van heeft.

• Duizeligheid, slaperigheid, slap gevoel, maar ook slapeloosheid, nervositeit of opvliegers.

• Tintelend of doof gevoel, vooral in handen of voeten.

  Waarschuw in dat geval uw arts.

• Koorts

• Haaruitval (dit herstelt zich als u stopt met het medicijn).

• Droge mond, anders waarnemen van smaken, verkleuring van de tong.

• Vocht vasthouden (dikke en enkels en voeten).

• Pijnlijke spieren en gewrichten.

• Bloedingen en snel blauwe plekken.

  Dit kan komen door te weinig bloedplaatjes in het bloed. Waarschuw uw arts als u hier last van heeft. Bijvoorbeeld als u snel een bloedneus krijgt.

• Hartritmestoornissen. U merkt dit soms alleen aan plotselinge duizelingen of als u even wegraakt. Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts.
  Vooral mensen met de aangeboren vorm van de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op.

  Gebruik dit medicijn NIET als u deze aangeboren hartritmestoornis heeft.

• Als u acute porfyrie heeft, een stofwisselingsziekte waarbij men aanvallen krijgt van buikpijn, braken, koorts en hartkloppingen: dit medicijn kan een aanval uitlokken.

  Geef aan de apotheek door dat u acute porfyrie heeft. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of andere uitlokkende middelen niet krijgt.

• Bij vrouwen: menstruatiestoornissen.

• Bij mannen: impotentie, minder zin in seks, borstvorming en minder spermacellen (dit kan tijdelijke onvruchtbaarheid veroorzaken).

  Deze klachten ontstaan doordat ook de hoeveelheid mannelijk hormoon (testosteron) kan verminderen. Ze verdwijnen vanzelf als u stopt met de behandeling.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u onder andere aan huiduitslag, jeuk en galbulten.

  Raadpleeg dan een arts.
  In zeer zeldzame gevallen ontstaat een ernstige overgevoeligheid met benauwdheid zwellingen van gezicht, tong, lippen en keel, flauwvallen of blaren op de huid en in de mond.
  Waarschuw dan meteen een arts of ga meteen naar de Eerste-hulpdienst.
  Blijkt u inderdaad overgevoelig te zijn voor dit medicijn, meld dat dan altijd aan uw apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of medicijnen die hier veel op lijken, niet opnieuw krijgt.

• Dit medicijn kan de huid gevoeliger maken voor UV-licht (zon, zonnebank, UV-lamp).

  Door blootstelling aan zonlicht, zelfs voor korte perioden, kunnen ontstaan huiduitslag, bobbeltjes, blaasjes, jeuk, roodheid van de huid en ernstige verbranding door de zon geven. Krijgt u huiduitslag door de zon? Neem dan contact op met uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik ketoconazol tabletten gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft een wisselwerking met andere medicijnen.
In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

Ketoconazol werkt minder goed in combinatie met:

• Maagzuurremmers: dat zijn medicijnen van de groepen ‘H2-blokkers‘, zoals cimetidine of famotidine, of ‘protonpompremmers’, zoals omeprazol, pantoprazol of lansoprazol. Ketoconazol heeft een zure maag nodig om in de bloedbaan te kunnen komen. Neem de tablet in met een zure koolzuurhoudende frisdrank (dus met ‘prik’), bij voorkeur met cola. Door het zuur wordt de ketoconazol beter opgenomen.
• Maagzuurbinders: deze medicijnen zijn vaak zonder recept verkrijgbare. Ze bevatten bijvoorbeeld algeldraat, calciumcarbonaat of magnesiumhydroxide.
  Ketoconazol heeft een zure maag nodig om in het bloed te kunnen komen.
  Overleg met uw apotheker of arts als u een dergelijk medicijn gebruikt. Misschien is een ander maagmedicijn mogelijk. Stopt u niet? Neem ketoconazol minstens 2 uur voor of 4 uur na de maagzuurbinder.
• Lanthaancarbonaat (een medicijn tegen teveel fosfaat in het bloed). Neem ketoconazol minimaal 2 uur voor of 4 uur na lanthaancarbonaat.

Ketoconazol heeft ook wisselwerkingen met de volgende medicijnen. Het kan zijn dat ketoconazol zelf minder goed werkt, of dat het meer bijwerkingen veroorzaakt. Het kan ook zijn dat het andere medicijn extra bijwerkingen kan geven of minder goed werkt.
Overleg vóór gebruik met uw apotheker of arts als u een van onderstaande medicijnen slikt. Meestal mag u de combinatie niet gebruiken.

• De antistollingsmedicijnen, acenocoumarol en fenprocoumon. Ketoconazol kan de werking van acenocoumarol en fenprocoumon versterken. Meld het aan de trombosedienst als u ketoconazol gaat gebruiken. Ook als de dosering van ketoconazol wijzigt of als u stopt met ketoconazol, moet u de trombosedienst hierover inlichten.
• Gebruikt u de bloedverdunners apixaban, dabigatran, edoxaban, rivaroxaban of ticagrelor? Meestal mag u de combinatie niet gebruiken.
• De medicijnen tegen hartklachten of hoge bloeddruk (hart- en vaatmiddelen) amlodipine, barnidipine, digoxine, diltiazem, disopyramide, felodipine, fenytoïne, ivabradine, kinidine, lacidipine, lercanidipine, nicardipine, nifedipine, nimodipine en verapamil.
  Mag u de combinatie gebruiken? Vraag uw apotheker op welke bijwerkingen van het hart-vaatmiddel u dan moet letten. Bij disopyramide zal uw arts uw hart extra controleren. Bij fenytoïne zal de arts de dosering van ketoconazol aanpassen.
• De rustgevende medicijnen alprazolam en buspiron. Als u alprazolam mag gebruiken, zal uw arts de dosering hiervan aanpassen.
• De cholesterolverlagers atorvastatine, lomitapide en simvastatine.
• De medicijnen tegen psychoses en hallucinaties aripiprazol, lurasidon, pimozide en quetiapine.
• De medicijnen tegen epilepsie carbamazepine (ook gebruikt bij manische depressiviteit) en fenytoïne (ook gebruikt bij zenuwpijn en hartklachten). Als u de combinatie mag gebruiken, zal uw arts de dosering van ketoconazol vaak moeten aanpassen.
• De erectiemiddelen avanafil, sildenafil, tadalafil en vardenafil.
• Gebruikt u sildenafil en mag u de combinatie gebruiken? Uw arts zal u een lagere dosering sildenafil adviseren.
• De medicijnen tegen urine-incontinentie darifenacine en fesoterodine. Neem contact op met uw arts als de bijwerkingen van deze medicijnen toenemen.
• De afweeronderdrukkers ciclosporine, sirolimus, everolimus en tacrolimus. Overleg met de arts die de afweeronderdrukker voorschrijft.
• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• De medicijnen tegen pulmonale arteriële hypertensie (verhoogde bloeddruk in de longen) bosentan, riociguat, sildenafil en tadalafil. Gebruikt u sildenafil en mag u de combinatie gebruiken? Uw arts zal u een lagere dosering sildenafil adviseren.
• Isavuconazol, een medicijn tegen schimmelinfecties.
• De medicijnen tegen tuberculose (tbc) rifabutine en rifampicine. Mag u de combinatie gebruiken? Meestal moet de arts de doseringen aanpassen van rifabutine en ketoconazol en extra controleren op de bijwerkingen van rifabutine. Bij rifampicine zal de arts de dosering van ketoconazol aanpassen.
• Budesonide, een medicijn gebruikt bij darmontstekingen. Het is een corticosteroïd (bijnierschorshormoon).
• Cannabis, een kruidenmiddel bij multipele sclerose (MS).
• Cinacalcet, een medicijn tegen teveel calcium of fosfaat in het bloed. Uw bloed moet extra gecontroleerd.
• Colchicine, een medicijn tegen jicht.
• De medicijnen tegen cystische fibrose ivacaftor en lumacaftor. Uw arts zal u extra controleren. Soms past de arts de dosering van ivacaftor en lumacaftor aan.
• Ergotamine, een medicijn tegen migraine.
• Finerenon, een medicijn om nierschade te voorkomen.
• Guanfacine, een medicijn tegen ADHD.
• Midazolam, een slaapmiddel. Als u midazolam mag gebruiken, zal uw arts de dosering hiervan aanpassen.
• de medicijnen tegen reuma of andere chronische ontstekingen tofacitinib en upadacitinib.
• Tolvaptan, een medicijn gebruikt bij nierziekten.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden of alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alcohol drinken?
Sommige mensen verdragen geen alcohol zolang ze dit medicijn slikken. Dit uit zich onder andere in misselijkheid, huiduitslag of een rood gezicht. Gebruik daarom liever geen alcohol.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Overleg met uw arts. Er zijn niet veel zwangere vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt. Daarom is niet zeker wat de risico’s van dit medicijn zijn voor zwangere vrouwen en hun kind.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Dit medicijn komt in een kleine hoeveelheid in de moedermelk, maar is niet schadelijk voor het kind.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Neem de tabletten in met een half glas water.

Wanneer?
Neem dit medicijn tijdens of vlak na het eten. Voedsel bevordert de opname in het lichaam.

Hoelang?
Vaak wordt dit medicijn gebruikt als overbrugging tot aan een operatie.
Als u niet wordt geopereerd, dit medicijn goed bij u werkt en geen bijwerkingen veroorzaakt, kunt u het levenslang gebruiken